Humanistyka: Pracownia, Centrum czy Laboratorium?
Właśnie ukazał się długo wyczekiwany numer “Tekstów Drugich” (1/2017) pod hasłem “Nowa Humanistyka”, a w nich mój artykuł pt. Humanistyka: Pracownia, Centrum czy Laboratorium?
Zapowiedź numeru:
Nowy numer o nowej humanistyce, a w nim: Kil, Małczyński i Wolska piszą o „laboratoryzacji” humanistyki, Nycz o głównych nurtach nowej humanistyki na świecie, Czapliński o najważniejszych propozycjach badawczych w humanistyce ostatniej dekady, Skrendo o naukowym statusie badań humanistycznych, Łebkowska o autorefleksyjności współczesnej humanistyki, Koziołek o nowej propozycji humanistyki literaturoznawczej, Domańska o sprawiedliwości epistemicznej w humanistyce zaangażowanej, Rewers o koncepcji ‘kulturynatury’, Pawlicka o transformacji strukturalnej humanistyki, a do Nowej Humanistyki krytycznie odnosi się Bielik-Robson. Ponadto: Sendyka o humanistyce forensycznej wrażliwości, Kobielska o problemie zaangażowania w kulturoznawczych badaniach nad pamięcią, Dauksza o realizmie afektywnym, Kuziak o polityczności polskiej humanistyki, Tabaszewska o literaturoznawstwie służebnym, a Cieński o nowej humanistyce i problemie ciągłości tradycji. W numerze również: Momro o epistemologii anachronizmu, Sugiera o praktykach kontrfaktualnych, Żychliński o przemianach współczesnych fikcji literackich, Żylińska o istnieniu obrazów „po człowieku”, Shallcross o praktykach hybrydowego zespolenia cytatu z jego materialnym nośnikiem, Rejniak-Majewska o roli tytułów w sztuce abstrakcyjnej, Antonik o społecznym życiu literatury, Neuger o problemach z przekładem tego, co lokalne w poezji, Rakowski o nowy polach poznawczych w antropologii oraz Barcz na temat nowej pamięci o powodzi. Ponadto artykuły o humanistyce cyfrowej: Szczęsna pisze o humanistyce wobec rozwoju technologii cyfrowych, a Maryl odpowiada na pytanie, kim są polscy humaniści cyfrowi. Publikujemy także: tłumaczenia – Segal o piśmienności kulturowej oraz Morettiego o specyfice pracy we współczesnym laboratorium literackim, rozmowę z Joanną Rajkowską na temat projektu Samobójczynie oraz recenzje, w tym – Góreckiego o Encyklopedii gender.
Poniżej zamieszczam streszczenie mojego artykułu:
Wzrost popularyzacji laboratoriów humanistycznych zmusza do zastanowienia się nad źródłem, znaczeniem i konsekwencją transformacji strukturalnej humanistyki. Założeniem szkicu jest zanaalizowanie relacji pomiędzy miejscem prowadzenia badań a zmianami funkcjonalnymi i metodologicznymi. Tezą artykułu jest stwierdzenie, że każdorazowa zmiana miejsca w historii humanistyki jest strategią instytucjonalną, podejmowaną w odpowiedzi na aktualne w danym czasie wyzwania. Celem jest zatem prześledzenie sytuacji i czynników, które doprowadziły do ukonstytuowania się laboratoriów humanistycznych. Omówione są następujące zjawiska: korporacjonizm uniwersytetu, kryzys humanistyki, unaukowienie humanistyki oraz rozwój humanistyki cyfrowej. Po przeglądzie warunków zewnętrznych, analizie i porównaniu poddane zostają trzy miejsca humanistyki: pracownia, centrum oraz laboratorium. Twierdzi się, że zmiana miejsca oznacza budowanie nowych struktur i nowych porządków władzy. Stąd tworzenie laboratoriów uważa się za część zwrotu taktycznego w humanistyce. [U. Pawlicka, Humanistyka: Pracownia, Centrum czy Laboratorium? “Teksty Drugie” 1 (2017)]
Zapraszam do lektury!